Güvenlik Kültürü ve Ýklimi
Kültür, çok defa duyduðumuz, bazen kullandýðýmýz, ama tam olarak ne anlama geldiðini etraflýca düþünmediðimiz kavramlardan biri olarak gözükmektedir. Yüzlerce tanýmý olmasýna karþýn sýkça kullanýlan tanýmlardan biri Kroeber ve Kluckhohn (1952) tarafýndan yapýlmýþtýr. Buna göre kültür, "Ýnsan gruplarýnýn özgün yapýlarýný ortaya koyan, yaratýlan ve aktarýlan sembollerle ifade edilen düþünce, duygu ve davranýþ biçimleridir. Kültürün temelini geleneksel görüþler (tarihsel süreçte oluþmuþ ve seçilmiþ) ve özellikle onlara atfedilen deðerler oluþturmaktadýr; kültürel sistemler bir yandan davranýþýn ürünü, diðer yandansa gelecekteki davranýþýn koþullayýcýsýdýr".
"Güvenlik kültürü" veya "güvenlik iklimi" kavramlarýna yakýn düþecek ilk araþtýrma Keenan, Kerr ve Sherman (1951) tarafýndan yapýlmýþ olmasýna karþýn kapsamlý bir teorik yapý ya da güvenilir ve geçerli ölçümlerden söz etmek zordur. Aslýnda, "güvenlik kültürü" kavramý ile kamu oyunun tanýþmasý Çernobil kazasýndan sonra olmuþtur (IAEA ?Uluslararasý Atom Enerjisi Kurumu- , 1986). Hazýrlanan raporda kurumun güvenlik kültürünün zayýflýðýndan söz edilmiþ ve bu kazanýn nedenlerinden biri olarak gösterilmiþtir. Bu kavram ve önemi çeþitli þekillerde vurgulanmasýna raðmen detaylý bir þekilde tanýmlanmamýþ ve ölçülebilirliði üzerine araþtýrmalar yapýlmamýþtýr. Ancak, IAEA 1991 yýlýnda bu kavramý tanýmlamýþtýr. "Güvenlik kültürü, kurumun saðlýk ve güvenlik programlarýnýn yeterliliðine, tarzýna ve uygulamadaki ýsrarýna karar veren birey ve gruplarýn deðer, tutum, yetkinlik ve davranýþ örüntülerinin bir ürünüdür." Diðer yandan, "güvenlik kültürü" ve "güvenlik iklimi" üzerine yapýlan tanýmlamalar, ilgili boyutlar ve ölçümler bir çalýþmadan diðer çalýþmaya deðiþiklik göstermeye devam etmekt ...